บทที่ 10 หวายทะนอย (Psilotum nudum) นำเสนอพืชโบราณในวงศ์ Psilotaceae ที่ยังคงหลงเหลืออยู่เพียง 2 ชนิดทั่วโลก โดยพบในประเทศไทยทั้งหวายทะนอยและหวายทะนอยใบแบน มีลำต้นสีเขียวสดตั้งตรง ลักษณะตัดขวางเป็นสามเหลี่ยมหรือสี่เหลี่ยมแบน จัดเป็นเฟิร์นดินและอิงอาศัยที่สามารถพบได้ตั้งแต่ป่าธรรมชาติไปจนถึงกระถางต้นไม้ในเมือง แม้ปัจจุบันถือเป็นพืชหายาก แต่มีการใช้ประโยชน์ทางสมุนไพร เช่น รักษาอาการท้องผูก ปัญหาระบบหายใจ และสมานแผลเมื่อผสมกับขมิ้น ด้านองค์ประกอบทางเคมีพบสารสำคัญหลายชนิด เช่น เอแมนโทฟลาโวน (Amentoflavone) ไบฟลาโวนอยด์ ฟลาโวนกลูโคไซด์ และฟีนอลิกกลูโคไซด์ psilotin ซึ่งมีคุณสมบัติทางเภสัชวิทยาใกล้เคียงกับพืชกนกนารี ทำให้หวายทะนอยเป็นพืชโบราณที่ยังคงมีคุณค่าและศักยภาพต่อการศึกษาวิจัยทางยา
Tags: 10 หวายทะนอย (Whisk Fern and Skeleton Fork Fern) Psilotum nudum (L.) P.Beauv., Medicinal Ferns, ตำรับเฟิร์น