บทที่ 22 พญานาคราช หรือว่านนาคราช (Davallia solida) เป็นเฟิร์นอิงอาศัยที่มีเหง้าใหญ่เลื้อยยาวคล้ายงู จึงเป็นที่มาของชื่อ พบได้ทั่วประเทศไทยและในเขตร้อนของเอเชียตะวันออกถึงแปซิฟิกตะวันตก นิยมปลูกเป็นไม้ประดับและใช้เป็นสมุนไพรพื้นบ้าน โดยบางท้องถิ่นนำเหง้าแห้งผสมเหล้าหรือน้ำซาวข้าวรักษาอาการเจ็บจากสัตว์มีพิษกัดต่อย ในจีนและไต้หวันใช้เหง้าในตำรับยาจีน “Gu-Sui-Bu” รักษาโรคกระดูกพรุน ปวดข้อ และอาการปวดเอ็น ส่วนในหมู่เกาะแปซิฟิกใช้รักษาพิษจากปลาปะการังและเป็นยาแก้ปวดหรือยาระบาย งานวิจัยพบสารสำคัญ เช่น catechin ที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และ mangiferin ที่ช่วยต้านการอักเสบ ต้านจุลชีพ และต้านเบาหวาน ซึ่งถูกพัฒนาเป็นอาหารเสริมและผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ เช่น แผ่นปิดแผลฆ่าเชื้อ ทำให้พญานาคราชเป็นเฟิร์นที่มีคุณค่าทั้งด้านสมุนไพร วิทยาศาสตร์ และการใช้ประโยชน์ในวิถีชีวิตท้องถิ่น

 

Tags: , ,